বিশ্বৰ ভিতৰতে গাখীৰ, দাইল, মাৰাপাট উৎপাদনত শীৰ্ষত ভাৰত

ভাৰত এখন কৃষিপ্রধান দেশ। ভাৰতৰ প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ ভৌগলিক অৱস্থা, জলবায়ু, মাটিৰ গুণাগুণ তথা পানীৰ উপলব্ধতাত নিৰ্ভৰ কৰি বিভিন্ন খেতি কৰা হয়। প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ কৃষি নিজা-নিজা বৈশিষ্ট্যৰে সমৃদ্ধ।

author-image
সংগীতা দাস
New Update
ভাৰতৰ কোনখন ৰাজ্য কি খেতিৰ বাবে বিখ্যাত জানেনে

ডিজিটেল ডেস্ক: ভাৰত এখন কৃষিপ্রধান দেশ। দেশখনৰ প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ ভৌগলিক অৱস্থা, জলবায়ু, মাটিৰ গুণাগুণ তথা পানীৰ উপলব্ধতাত নিৰ্ভৰ কৰি বিভিন্ন খেতি কৰা হয়। প্ৰতিখন ৰাজ্যৰ কৃষি নিজা-নিজা বৈশিষ্ট্যৰে সমৃদ্ধ। কৃষি খণ্ডৰ এই বৈচিত্ৰ্যই ভাৰতক খাদ্যৰ ক্ষেত্ৰত আত্মনির্ভৰশীল দেশ হিচাপে গঢ়ি তুলিছে। কিন্তু, ভাৰতৰ কোনখন ৰাজ্যত কি খেতি সবাৰ্ধিক হয় জানেনে ? ভাৰতৰ কোনখন দেশ কি খেতিৰ বাবে বিখ্যাত আজি জানো আহক-

পাঞ্জাব – গম, ধানৰ খেতি

পাঞ্জাবক ‘ভাৰতৰ অন্নভাণ্ডাৰ’ বুলি কোৱা হয়। ইয়াত সৰ্বাধিক গম আৰু ধান উৎপাদন হয়। উৰ্ব্বৰ মাটি, খেতিত পানী দিয়াৰ উন্নত ব্যৱস্থা তথা আধুনিক কৃষি প্ৰযুক্তিৰ ব্যৱহাৰে এই ৰাজ্যখনক কৃষিৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট আগবঢ়াইছে।

উত্তৰ প্ৰদেশ – ধান, কুহিয়াৰ, গমৰ খেতি

উত্তৰ প্ৰদেশ ধান, গম আৰু চেনী উৎপাদনৰ বাবে বিখ্যাত। কুঁহিয়াৰ উৎপাদনত এই ৰাজ্যখন ভাৰতৰ ভিতৰত প্ৰথম স্থানত আছে।

পশ্চিম বংগ – ধান, মৰাপাটৰ খেতি

পশ্চিম বংগত প্রধানকৈ ধান খেতি কৰা হয়। মৰাপাট উৎপাদনত এইখন ৰাজ্য দেশৰ ভিতৰতে দ্বিতীয় স্থানত আছে। গঙ্গা উপত্যকাৰ উৰ্ব্বৰ মাটি ইয়াত কৃষিৰ বাবে উপযোগী।

অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ – কপাহ, ধান, গোমধানৰ খেতি

অন্ধ্ৰ প্ৰদেশত ধান, কপাহ আৰু গোমধানৰ খেতি প্ৰধানকৈ হয় যদিও জলকীয়া, কুঁহিয়াৰ আৰু ফল-মূলৰ খেতিও যথেষ্ট পৰিমাণে হয়। ইয়াৰ উপকূলীয়া অঞ্চলসমূহ কৃষিৰ বাবে বিশেষ উপযোগী।

মহাৰাষ্ট্ৰ- কুঁহিয়াৰ, আঙুৰৰ খেতি

মহাৰাষ্ট্ৰত তুলা, আঙুৰৰ উৎপাদন খুব বেছি ভাল হয়। নাছিক আৰু পুণে আঙুৰ খেতিৰ বাবে বিখ্যাত।

গুজৰাট – কপাহ, তিল, বাদামৰ খেতি

গুজৰাট কপাহ, তিল আৰু বাদাম খেতিৰ বাবে প্ৰসিদ্ধ। ইয়াৰ শুকান জলবায়ু কপাহ খেতিৰ বাবে উপযোগী।

কর্ণাটক – কফিৰ খেতি

কর্ণাটকক ‘কফিৰ ৰাজ্য’ বুলি কোৱা হয়। চিকমাগলুৰ, কুৰ্গ আদি অঞ্চলত কফিৰ খেতি ব্যাপকভাৱে হয়। ইয়াত মৌৰ খেতিও কৰা হয়।

কেৰালা – মছলা, নাৰিকলৰখেতি

কেৰালা ‘মছলাৰ ভূমি’ বুলি জনাজাত। এইখন ৰাজ্যত জালুক, ইলাছী, কেশৰ, আদা আদি ব্যাপকভাৱে উৎপাদিত হয়। ইয়াত নাৰিকল আৰু ৰবৰৰ খেতিও কৰা হয়।

অসম– চাহ, ধানৰ খেতি

অসমৰ প্ৰধান খেতি চাহ। এচিয়াৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ চাহ বাগিচা মোনাবাৰী চাহ বাগিচা অসমৰ বিশ্বনাথ চাৰিআলি জিলাত অৱস্থিত। অসমত ধানৰ উৎপাদনো যথেষ্ট হয়। 

তামিলনাডু – ধান, কলৰ খেতি

তামিলনাডুত ধান আৰু কলৰ খেতি প্ৰচুৰ পৰিমাণে হয়। ইয়াৰ উপকূলীয় অঞ্চলবোৰ কৃষিৰ বাবে উপযোগী। কল উৎপাদনত ভাৰতত শীৰ্ষ স্থানত আছে তামিলনাডু।

ভাৰতৰ কৃষিক্ষেত্ৰত শীৰ্ষত কোন ৰাজ্য ?

ভাৰত বিশ্বৰ ভিতৰতে গাখীৰ, দালি, মাৰাপাটৰ উৎপাদনত শীৰ্ষত থকা দেশ আৰু চাউল, ঘেঁহু, চুপাৰি, কপাহ, মাটিমাহৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম উৎপাদনকাৰী দেশ। ভাৰতৰ কৃষি ক্ষেত্ৰত শীৰ্ষত থকা ৰাজ্যখন হৈছে উত্তৰ প্ৰদেশ। এইখন ৰাজ্যত  দেশৰ ভিতৰতে ঘেঁহু, চুপাৰি, ম’হৰ গাখীৰৰ উৎপাদন সৰ্বাধিক। ধান, কুঁহিয়াৰকে ধৰি গোমধান, যৱ, দাইল, মটৰৰ খেতিও উত্তৰ প্ৰদেশত প্ৰচুৰ পৰিমাণে হয়।

ৰাজ্যখনৰ কৃষিৰ বাবে অনুকূল জলবায়ু, উৰ্বৰ মাটি আৰু প্ৰচুৰ জলসম্পদ আছে। গংগা আৰু যমুনা নদী ৰাজ্যখনৰ মাজেৰে বৈ গৈ শস্যৰ বাবে জলসিঞ্চনৰ ব্যৱস্থা কৰে। উত্তৰ প্ৰদেশতো বৃহৎ সংখ্যক খাল আৰু মথাউৰি আছে, যিবোৰে জলসিঞ্চনৰ উদ্দেশ্যে পানী জমা কৰাত সহায় কৰে। তদুপৰি, বীজ, সাৰ, কীটনাশক আদিত ৰাজসাহায্য প্ৰদানকে ধৰি কৃষিৰ প্ৰসাৰৰ বাবে ৰাজ্য চৰকাৰে কেইবাটাও পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰিছে। নতুন শস্যৰ জাতৰ বিকাশ আৰু খেতিৰ কৌশল উন্নত কৰাৰ বাবে চৰকাৰে কৃষি গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠান আৰু বিশ্ববিদ্যালয় স্থাপন কৰিছে।

এইবোৰ কাৰকৰ বাবেই উত্তৰ প্ৰদেশ ভাৰতৰ কৃষিক্ষেত্ৰত আগশাৰীৰ ৰাজ্য হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ৰাজ্যৰ কৃষি খণ্ডই দেশৰ খাদ্য সুৰক্ষা আৰু অৰ্থনৈতিক বিকাশত যথেষ্ট অৰিহণা যোগায়।

ভাৰতৰ কোনখন ৰাজ্যত আছে আটাইতকৈ ধনী কৃষক ?

ভাৰতৰ ভিতৰতে আটাইতকৈ ধনী কৃষক থকা ৰাজ্যখন হ’ল পঞ্জাৱ। ৰাষ্ট্ৰীয় নমুনা জৰীপ কাৰ্যালয় (এন এছ এছ অ’)ৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি পঞ্জাৱৰ এজন কৃষকৰ মাহিলী উপাৰ্জন ২৮ হাজাৰ টকা, যি দেশৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক। উচ্চ উৎপাদনশীলতা, বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ কৃষি, চৰকাৰী সমৰ্থন, শক্তিশালী সমবায় আন্দোলন অৰ্থাৎ কৃষকৰ মাজত থকা একতাই হৈছে পঞ্জাবৰ কৃষকসকলৰ সফলতাৰ লাভৰ কাৰণ।

কোনখন দেশ আছে শীৰ্ষত ?

চীন বিশ্বৰ কৃষিজাত সামগ্ৰীৰ সৰ্বাধিক উৎপাদনকাৰী দেশ। চীনত বিস্তৃত আৰু বৈচিত্ৰময় কৃষি খণ্ড আছে, য’ত বিভিন্ন ধৰণৰ শস্য আৰু পশুধনৰ উৎপাদন কৰা হৈছে। চীনত উৎপাদিত কিছুমান প্ৰধান কৃষিজাত সামগ্ৰীৰ ভিতৰত চাউল, ঘেঁহু, কুঁহিয়াৰ, সৰিয়হ, কপাহ উল্লেখযোগ্য।

চৰকাৰী বিনিয়োগ বৃদ্ধি, প্ৰযুক্তিৰ উন্নতি, খাদ্যৰ চাহিদা বৃদ্ধি আদি কেইবাটাও কাৰকৰ ফলত চীনৰ কৃষি খণ্ড শেহতীয়া বছৰবোৰত দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পাইছে। কৃষিজাত সামগ্ৰীৰ বাবে এখন প্ৰস্তুত বজাৰ যোগান ধৰা বৃহৎ জনসংখ্যাৰ বাবেও দেশখনে লাভৱান হৈছে। ইপিনে, বৃহৎ কৃষি খণ্ড থকাৰ পাছতো চীনে এতিয়াও পানীৰ অভাৱ, মাটিৰ অৱক্ষয়, প্ৰদূষণকে ধৰি কেইবাটাও প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হৈছে। 

চীনৰ কৃষি দক্ষতা

১) বিশ্বৰ ভিতৰতে চাউল, ঘেঁহু, কুঁহিয়াৰৰ সৰ্বাধিক উৎপাদনকাৰী দেশ।

২) বিশ্বৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম সৰিয়হ আৰু কপাহ উৎপাদনকাৰী দেশ।

৩) বিশ্বৰ ভিতৰতে গাহৰিৰ মাংস, হাঁহ-কুকুৰা, কণীৰ সৰ্বাধিক উৎপাদনকাৰী দেশ।

৪) চীন বিশ্বৰ সৰ্বাধিক ফলমূল আৰু শাক-পাচলিৰ উৎপাদনকাৰী দেশ।