Mahalaya : মহালয়া হৈছে হিন্দু বৰ্ষপঞ্জিৰ এটা অতি শুভ দিন।এই দিনটো ভাৰতৰ পশ্চিম বংগ, আৰু বাংলাদেশত অতি উৎসাহ আৰু ভক্তিৰে উদযাপন কৰা হয়। প্ৰকৃততে, এই দিনটোতে দুৰ্গা পূজাৰ আৰম্ভণি হয় বুলি বিবেচনা কৰা হয়, যি হৈছে অশুভ শক্তিৰ বিৰুদ্ধে জয়ৰ উৎসৱ।
‘মহালয়া’ শব্দটো ‘মহা’ আৰু ‘আলয়’ নামৰ দুটা সংস্কৃত শব্দৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। যাৰ একেলগে অৰ্থ হৈছে ‘মহান বাসস্থান’ বা ‘দেৱীৰ ঘৰ।’ বিশ্বাস কৰা হয় যে, এই দিনটোতে দেৱী দুৰ্গাই ভক্তৰ মংগল কৰাৰ লক্ষৰে ভগৱান শিৱৰ বাসস্থান কৈলাশৰ পৰা পৃথিৱীলৈ যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল। মহালয়াৰ বিশেষত্ব পৌৰাণিক কাহিনীত বৰ্ণনা কৰা হৈছে।যাক ‘মহিষাসুৰ মাৰ্দিনী’ নামেৰে জনাজাত।
মহালয়াৰ কেন্দ্ৰীয় বিষয়বস্তু ‘দেৱী মহতম্য’ (দেৱীৰ মহিমা) প্ৰাচীন সংস্কৃত পাঠৰ এক কিংবদন্তিৰ ওপৰত আধাৰিত, যি পুৰাণৰ এটা অংশ। এই পাঠত দেৱী দুৰ্গাৰ কাহিনী অৰ্থাৎ স্বৰ্গ তথা পৃথিৱীত সন্ত্ৰাস সৃষ্টি কৰা মহিষাসুৰ নামৰ ৰাক্ষসৰ বিৰুদ্ধে তেওঁৰ যুঁজৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
উল্লেখ্য যে, ভগৱান ব্ৰহ্মাৰ পৰা অজেয়তাৰ আশীৰ্বাদ লাভ কৰা মহিষাসুৰে পৃথিৱীত এক প্ৰকাৰৰ ধ্বংসৰ সৃষ্টি কৰি সকলোকে বশ কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁক পৰাজিত কৰিব নোৱাৰি বাবেই দেৱতাসকলে তেওঁলোকৰ শক্তি একত্ৰিত কৰি দেৱী দুৰ্গা সৃষ্টি কৰিছিল, যি অসাধাৰণ শক্তি আৰু অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰে সমৃদ্ধ আছিল। মহিষাসুৰ আৰু দুৰ্গাৰ মাজত ন দিন আৰু ৰাতিৰ বাবে যুদ্ধ চলিছিল আৰু অৱশেষত দহ দিনৰ দিনা দেৱী দুৰ্গায়ে মহিষাসুৰক বধ কৰিছিল। যিটো দিনক বিজয়া দশমী হিচাপে উদযাপন কৰা হয়।
ভাৰতত মহালয়া অতি উৎসাহ আৰু ভক্তিৰে উদযাপন কৰা হয়, বিশেষকৈ পশ্চিম বংগত। মহালয়াত আটাইতকৈ বহুলভাৱে পালন কৰা পৰম্পৰা হৈছে ‘মহিষাসুৰ মাৰ্দিনী’ আবৃত্তি, যি হৈছে ‘দেৱী মহতম্য’ৰ এটা স্তোত্ৰ। মহালয়াৰ দিনটোত বহু ভক্তই উপবাস ৰাখে, গংগা স্নান কৰি মনোকামনা পূৰণৰ বাবে দেৱী দুৰ্গাৰ আৰাধনা কৰে। ভাৰতৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত মহালয়াক বিভিন্ন ৰীতি-নীতি আৰু পৰম্পৰাৰে উদযাপন কৰিলেও সকলোৰে উদ্দেশ্য দেৱী দুৰ্গাৰ আৰাধনা তথা দুৰ্গোৎসৱক আদৰণি জনোৱা।এয়া এনে এক সময় যেতিয়া মানুহে অশুভৰ ওপৰত ভালৰ জয় উদযাপন কৰিবলৈ আৰু ঈশ্বৰৰ আশীৰ্বাদ তথা সুৰক্ষা বিচাৰি একত্ৰিত হয়।
মহালয়া অমাৱস্যা: পৈতৃক শ্ৰদ্ধাৰ দিন
হিন্দুসকলৰ মাজত অমাৱস্যাৰ আন এক ধৰ্মীয় আৰু আধ্যাত্মিক গুৰুত্ব আছে। মহালয়া অমাৱস্যা মুখ্যতঃ পূৰ্বপুৰুষসকলৰ বাবে সমৰ্পিত। মহালয়া অমাৱস্যাক সৰ্বপিত্ৰী অমাৱস্যা, পিত্ৰ মোক্ষ অমাৱস্যা বা পিত্ৰু অমাৱস্যা বুলিও কোৱা হয়। মহালয়া অমাৱস্যা হৈছে ১৫ দিন ধৰি চলি থকা শ্ৰদ্ধা ৰীতি-নীতিৰ অন্তিম দিন। বিশ্বাস কৰা হয় যে, পিত্ৰু পক্ষৰ অন্তিম দিনটোত পিত্ৰু তৰ্পণ আৰু পিণ্ড দান কৰি পূৰ্বপুৰুষসকলে পৰিত্ৰাণ লাভ কৰে আৰু জন্ম আৰু মৃত্যুৰ চক্ৰৰ পৰা মুক্ত হয়।
জ্যোতিষ শাস্ত্ৰ অনুসৰি, উল্লেখ কৰা হৈছে যে যদি পূৰ্বপুৰুষসকলে কোনো ভুল কৰে, ই তেওঁলোকৰ সন্তানৰ ৰাশিফলত 'পিত্ৰ দোষ' হিচাপে প্ৰতিফলিত হয়। সেইকাৰণে, তেওঁলোকে বিভিন্ন সমস্যা আৰু বাধাত ভুগিছে। এই আত্মাবোৰে পৰিত্ৰাণ নাপায় আৰু শান্তিৰ বাবে ভ্ৰমণ নকৰে। সেয়েহে লোকসকলক অমাৱস্যাৰ দিনা শ্ৰদ্ধা, পিত্ৰু তৰ্পণ, পিণ্ড দান কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হয় যাতে তেওঁলোকৰ পূৰ্বপুৰুষসকলে ভগৱান বিষ্ণুৰ বাসগৃহত পৰিত্ৰাণ আৰু স্থান লাভ কৰিব পাৰে।